การออกแบบกิจกรรมทางการศึกษาที่สอดคล้องกับบริบทของโรงเรียนในชุมชน

      จากบริบทของโรงเรียนในฝันที่ชุมชนมีความพร้อมในการสนับสนุนการจัดการศึกษาของโรงเรียน  โรงเรียนมีทรัพยากรที่พอเพียง  มีครูที่มีคุณภาพ  มีภูมิปัญญาท้องถิ่นที่พร้อมถ่ายทอด
ความรุ้แก่ผู้เรียนเพื่อสืบสานมรดกความดีงามทั้งด้านความรู้  และศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิตของชุมชน   จึงกำหนดให้ครูมีบทบาท ดังนี้

• เป็นผู้จัดการ  คือ  เป็นผู้กำหนดบทบาทให้นักเรียนทุกคนได้มีส่วนเข้าร่วมทำกิจกรรม แบ่งกลุ่มหรือจับคู่ เป็นผู้มอบหมายงานหน้าที่ความรับผิดชอบแก่ นักเรียนทุกคน จัดการให้ ทุกคนได้ทำงานที่เหมาะสมกับความสามารถและความสนใจของตน

• เป็นผู้ร่วมทำกิจกรรม คือ  ร่วมทำกิจกรรมในกลุ่มจริง ๆ พร้อมทั้งให้ ความคิดและความเห็นหรือเชื่อมโยงประสบการณ์ส่วนตัวของนักเรียนขณะทำกิจกรรม

• เป็นผู้ช่วยเหลือและแหล่งวิทยาการ คือ  คอยให้คำตอบเมื่อนักเรียน ต้องการความช่วยเหลือทางวิชาการ ตัวอย่าง เช่น คำศัพท์หรือไวยากรณ์การให้ข้อมูลหรือความรู้ ในขณะที่นักเรียนต้องการ ซึ่งจะช่วยทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น

• เป็นผู้สนับสนุนและเสริมแรง คือ  สนับสนุนด้านสื่ออุปกรณ์ หรือให้คำแนะนำที่ช่วยกระตุ้นให้นักเรียนสนใจเข้าร่วมกิจกรรมหรือฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง

• เป็นผู้ติดตามตรวจสอบ คือ  คอยตรวจสอบงานที่นักเรียนผลิตขึ้นมาก่นที่จะส่งต่อไปให้ นักเรียนผลิตขึ้นมาก่อนที่จะส่งต่อไปให้นักเรียนคนอื่น ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านความถูกต้อง ของคำศัพท์ ไวยากรณ์  การแก้คำผิด  ทั้งก่อนทำกิจกรรมหรือหลังทำกิจกรรม 

สำหรับกิจกรรมที่จัดในการเรียนการสอน กำหนดแนวทางดังนี้

ระบบหลัก	กิจกรรม	หลักจิตวิทยา
1. ระบบการเรียนรู้	-การจัดการเรียนรู้ ตามหลัก     CIPPA Model   ด้วยกิจกรรม   ที่หลากหลาย  เน้นการปฏิบัติ   การแก้ปัญหา   การระดมสมอง    สร้างปฏิสัมพันธ์   มีชิ้นงาน    การนำเสนอ  และการสรุปองค์    ความรู้ด้วยวิธีแปลกใหม่ -การเรียนรู้ด้วยตนเอง/กลุ่มจาก   E-Learning -การเรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้   นอกชั้นเรียน/นอกโรงเรียน -การฝึกคิดอย่างเป็นระบบ -การประเมินผลตามสภาพจริง    ด้วยวิธีการประเมินที่หลาก   หลาย และมีผู้ร่วมประเมิน   ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง -การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม   สอดแทรกควบคู่การการเรียน   ปกติอย่างเป็นระบบแต่   กลมกลืน	-ความพึงพอใจ -เรียนจากง่ายไปยาก -เรียนรู้แบบองค์ร่วมสู่ส่วนย่อย -ความแตกต่างระหว่างบุคคล -การฝึกหัด -การเสริมแรง -การสะท้อนผลนำไปสู่แรง จูงใจในการเรียนรู้ -การมีต้นแบบที่ดีและได้ฝึก   ปฏิบัติจะนำไปสู่การสร้าง    ลักษณะนิสัย
2. ระบบกิจกรรม	-กิจกรรมสร้างเสริมวินัย/คุณธรรม -กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน-ใฝ่เรียนรู้ -กิจกรรมสร้างเสริมทักษะชีวิต -กิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพกาย/จิต -กิจกรรมพัฒนาผู้นำ-ผู้ตาม -กิจกรรมพัฒนาสุนทรียะด้านดนตรี    นาฏศิลป์  ศิลปะ -กิจกรรมส่งเสริมอาชีพอิสระ	การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำเป็นต้องอาศัยเทคนิคทางจิตวิทยาสำคัญ 3  ประการคือ   -การสร้างค่านิยมให้กระจ่าง   -การปรับพฤติกรรม   -การเรียนรู้จากสังคม ทั้งนี้ต้องมีการวางเงื่อนไข  การให้ รางวัล  หรือการลงโทษ
3. ระบบสนับสนุน	*การจัดอาคารสถานที่ *การจัดสิ่งแวดล้อมและบรรยากาศ *การจัดชั้นเรียน *การจัดห้องปฏิบัติการ *การจัดตารางเรียน-ตารางสอน *การจัดห้องสมุด *การจัดห้องบริการสืบค้น IT *การจัดแหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียน *การจัดแหล่งเรียนรู้นอกโรงเรียน *ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน *ระบบแนะแนว/ให้คำปรึกษา	-มนุษย์มีความแตกต่าง -แรงจูงใจส่งผลต่อการเรียนรู้ -มนุษย์อยากเรียนรู้เมื่อมีความพร้อม -ทุกคนต้องการเรียนรู้อย่างสนุก   สนาน -สื่อเป็นเครื่องช่วยในการเรียนรู้ -คนมีสไตล์การเรียนรู้ต่างกัน -มนุษย์ต้องการเพื่อน -มนุษย์ต้องการการยอมรับ -บรรยากาศส่งผลต่อการเรียนรู้

กระบวนทัศน์ทางการศึกษา

      จากการประเมินผลการพัฒนาในช่วง 4 ทศวรรษที่ผ่านมา ชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนถึงการพัฒนาที่ขาดสมดุล โดยประสบความสำเร็จเฉพาะในเชิงปริมาณ แต่ขาดความสมดุลด้านคุณภาพ  “จุดอ่อน” ของการพัฒนาที่สำคัญ คือ ระบบบริหารทางเศรษฐกิจ การเมือง และราชการ ยังเป็นการรวมศูนย์อำนาจและขาดประสิทธิภาพ ระบบกฎหมายล้าสมัย คุณภาพการศึกษายังไม่ก้าวหน้าเท่าที่ควร ฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอ่อนแอ ความสามารถในการบริหารจัดการธุรกิจยังด้อยประสิทธิภาพ ความเหลื่อมล้ำของการกระจายรายได้ ความยากจน และความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงขึ้น ได้สร้างความขัดแย้งในสังคมมากขึ้น นอกจากนี้ ความอ่อนแอของสังคมไทยที่ตกอยู่ในกระแสวัตถุนิยมได้ก่อให้เกิดปัญหาทางศีลธรรมและปัญหาสังคมมากขึ้นด้วย
       กระแสการเปลี่ยนแปลงหลักของโลกเป็นทั้ง “โอกาสและภัยคุกคาม” ต่อการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะระบบเศรษฐกิจโลกที่เปลี่ยนแปลงสลับซับซ้อน และเชื่อมโยงกันมากขึ้น มีการปรับระเบียบเศรษฐกิจใหม่ของโลก ที่นำไปสู่กติกาการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศใหม่ และแนวโน้มการพัฒนาสู่เศรษฐกิจยุคใหม่ที่มีเทคโนโลยี และการใช้ความรู้เป็นฐานการพัฒนา ทำให้ต้องเร่งเตรียมความพร้อมทั้งการสร้างระบบ กลไก และพัฒนาคนให้สามารถปรับตัวอย่างรู้เท่าทันได้อย่างรวดเร็ว เพื่อคงสถานะการแข่งขันของประเทศและก้าวสู่ระบบเศรษฐกิจยุคใหม่ได้อย่างเท่าทันโลกได้ต่อไปภายใต้สถานการณ์และแนวโน้มในอนาคต 
        ดังนั้น ประเทศไทยจึงจำเป็นต้องกำหนดแผนที่ดำเนินการในช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญที่สุดช่วงหนึ่งของประเทศ ที่จำเป็นต้องเร่งรัดการปฏิรูประบบเศรษฐกิจและสังคมให้เกิดสัมฤทธิ์ผลในการทางปฏิบัติให้มากยิ่งขึ้น และมุ่งฟื้นฟูเศรษฐกิจพร้อมทั้งวางรากฐานการพัฒนาระบบเศรษฐกิจภายในประเทศให้มีความเข้มแข็ง มีเสถียรภาพ และมีภูมิคุ้มกันต่อกระแสการเปลี่ยนแปลงจากภายนอก และสามารถพึ่งตนเองได้มากขึ้น จะต้องให้ความสำคัญลำดับสูงกับการบริหารการเปลี่ยนแปลง เพื่อสร้างสภาวะผู้นำร่วมกันในทุกระดับ ในอันที่จะสร้างพลังร่วมกันให้เกิดค่านิยมใหม่ในสังคม ที่จะผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการบริหารจัดการประเทศใหม่ที่พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงของโลก

การเปลี่ยนเปลงของสังคมโลกส่งผลต่อสังคมไทย

    สรุปได้ว่า  แนวโน้มของกระแสโลก ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงต่อสังคมไทยด้านระบบเศรษฐกิจ  การพัฒนาพลังงาน  ระบบสารเทศ  รูปแบบการทำงาน  รวมทั้งโครงสร้างด้านสังคม
และการเมือง  ทั้งส่วนรูแบบครอบครัว  วิถีชีวิต    ค่านิยมและวัฒนธรรม   ตลอดจนรูปแบบการเมืองการปกครองที่กระจายอำนาจ และใช้ระบบธรรมรัฐในการตรวจสอบความโปร่งใส  บริสุทธิ์
ยุติธรรม  และระบบการจัดการศึกษาที่หลากหลาย  เปิดโอกาสเพื่อนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของโลก

เอกสารอ้างอิง

• ชัยอนันต์  สมุทรวานิช.  วิสัยทัศน์ไทยในสังคมโลก.  กรุงเทพฯ   :   สำนักพิมพ์อมรินทร์,   2543

• เทียนชัย  วงศ์ชัยสุวรรณ.  สู่กระบวนทัศน์ใหม่.  กรุงเทพฯ  :  พิมพ์ดี จำกัด,  2539

• ไพพรรณ  เกียรติโชติชัย.  กระบวนทัศน์ใหม่และแนวโน้มการจัดการศึกษาการบริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21.  กรุงเทพฯ  :  การศึกษา,  2545

ภาพประกอบ : การวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา

การวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาคืออะไร

      การวิจัยเทคโนโลยีการศึกษา  หมายถึง  การศึกษาข้อเท็จจริงต่าง  ๆ  ในประเด็นที่เป็นปัญหาเกี่ยวกับเทคโนโลยีการศึกษา  เพื่อเสาะหาความรู้  เทคนิค  วิธีการตลอดจนข้อสรุปต่าง  ๆ  เกี่ยวกับเทคโนโลยีการศึกษา  เพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนาการศึกษา  แต่เนื่องจากเทคโนโลยีการศึกษาเป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยวิธีการ  (System  Technology)  ในการพัฒนาการเรียนการสอนและการศึกษา  ด้วยองค์ประกอบสำคัญ  6  ประการ  ได้แก่  การวิจัย  การออกแบบ  การประเมิน  การสนับสนุนช่วยเหลือ  การนำไปใช้  และการเผยแพร่  ซึ่งต้องเกี่ยวข้องสัมพันธ์เป็นเทคโนโลยีผลิตผล  (Product  Technology)  อันได้แก่  ทรัพยากรการเรียนทั้งหลาย  เพื่อเกื้อหนุนให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น 

ประเภทของการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา

      ปัจจุบันการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา แบ่งออกได้  3  ประเภท  ดังนี้
        1. การวิจัยสำรวจข้อมูลพื้นฐานหรือปัญหา  (Survay  or  Identification  Research) 
        2. การวิจัยพัฒนาสื่อและวิธีการใหม่  ๆ  (Developmental  Research) 
        3. การวิจัยทดลองเกี่ยวกับสื่อ  (Experimental  Research)ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 3  ประเภท  คือ
           3.1  การวิจัยพื้นฐานเกี่ยวกับสื่อ  (Basic  Studies) 
           3.2  การวิจัยเกี่ยวกับวิธีใช้สื่อ  (Utilization  Studies) 
           3.3  การวิจัยเปรียบเทียบผลของสื่อ  (Comparative  Effectiveness  Studies) 

แนวโน้มของการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต

      มีผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีการศึกษาหลายท่านได้เสนอแนวทางไว้ ดังนี้

• ลัมสเดน กล่าวถึงแนวทางการวิจัยสื่อในอนาคตว่า ควรลดความพยายามที่จะพิสูจน์ถึงคุณค่าหรือคุณภาพของสื่อแต่ละชนิด ควรมีการผสมผสานในคุณลักษณะของการสอน อย่าพยายามใช้สื่อเดียวโดด ๆ ให้นำหลักการพื้นฐานต่าง ๆ มาขัดเกลาและทำให้สมบูรณ์

• ซาโลมอน กล่าวถึงแนวทางการวิจัยสื่อในด้านความแตกต่างที่ปฏิสัมพันธ์กับตัวบุคคล สังคม และวัฒนธรรม สิ่งที่สำคัญที่สุดในการวิจัยสื่อที่อาจาเกิดขึ้น คือ การนำเอาจุดประสงค์พื้นฐานของระเบียบวิธีการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ เข้ามาอธิบายต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

• คลาร์ค กล่าวว่า การวิจัยในอนาคตจะต้องเน้นจุดที่จำเป็นของลักษณะวิธีการสอนและตัวแปรต่าง ๆ

• อีลี กล่าวถึงข้อคิดและแนวโน้มการวิจัย คือ วิจัยในเรื่องการเรียนรายบุคคลมากขึ้น เน้นสภาพการเรียนแบบใหม่ ๆ วิจัยเกี่ยวกับการวิจัยวัฒนธรรมข้ามชาติ มากขึ้น เป็นการวิจัยเพื่อให้รู้ว่าทำไม

• ไรซ์ ให้ข้อคิดเกี่ยวกับการวิจัยสื่อใหม่ ๆ ไว้ว่าควรวิจัยด้านการสื่อสารมากกว่าวิจัยในสื่อใหม่ ๆ

• เลิศลักษณ์ ส.บุรุษพัฒน์ กล่าวว่า แนวทางการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาจะเกี่ยวข้องกับกระบวนการสื่อสาร  มีเรื่องที่น่าทำการวิจัยอยู่ใน 4 ขั้นตอน คือ วิจัยกลุ่มเป้าหมาย , วิจัยเรื่องเนื้อหา , วิจัยเรื่องการสอนหรือข่าวสาร , วิจัยการประเมินการใช้สื่อหรือประเมินโครงการ

• ชม  ภูมิภาค กล่าวถึงแนวโน้มการวิจัยในอนาคต ไว้ว่า ควรเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีการร่วมกับเทคโนโลยีทางอิเล็กทรอนิกส์และคงจะเป็นเทคโนโลยีประเภทที่เกี่ยวข้องกับการสอนแบบรายบุคคล

       การวิจัยในอนาคตจะต้องเน้นจุดที่จำเป็นของลักษณะวิธีการสอนและตัวแปรต่าง ๆ  เช่น  การวิเคราะห์งาน ความถนัดของผู้เรียน   และคุณลักษณะเฉพาะของสื่อและผู้เรียน  ซึ่งจะช่วยส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น   ควรเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีการร่วมกับเทคโนโลยีทางอิเล็กทรอนิกส์และเป็นเทคโนโลยีประเภทที่เกี่ยวข้องกับการสอนแบบรายบุคคลโดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล  และการมีปฏิสัมพันธ์  (Interaction)  ระหว่างผู้เรียนกับเทคโนโลยีซึ่งจะมีความสำคัญมากขึ้น  เช่น  ปฏิสัมพันธ์ของวีดีโอเทป   ปฏิสัมพันธ์ของคอมพิวเตอร์  จะต้องวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบของสาร และในการผลิตสื่อการสอนจะใช้วิธีระบบมากขึ้น  การวิจัยด้านลักษณะของผู้เรียน   เช่น  สติปัญญา  พื้นฐานวัฒนธรรม  รูปแบบการเรียนของผู้เรียน และการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาจะกว้างขวางมากขึ้น  ไม่อิงเฉพาะเครื่องมือหรือสื่อเท่านั้นแต่จะรวมไปถึงระบบต่าง  ๆ  ตามขอบข่ายหรือเขตแดนของเทคโนโลยีการศึกษาทั้ง 4 ด้าน คือ การบริหาร การจัดการ  การพัฒนาแหล่งทรัพยากรการเรียน  และผู้เรียน

ภาพประกอบ01 - information.ppt

ภาพประกอบ02 - information.ppt

ภาพประกอบ03 - information.ppt

เนื้อหาโดยสังเขป

ความหมายของคอมพิวเตอร์

• คอมพิวเตอร์ คือ เครื่องอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ที่สามารถทางานรับข้อมูล เพื่อทำการ ประมวลผล และแสดงผลลัพธ์ต่างๆ รวมไปถึงการเก็บรักษาข้อมูลไว้ใช้เมื่อเวลาต้องการ

ลักษณะเด่นของคอมพิวเตอร์

• ความเป็นอัตโนมัติ (Self Acting)
• ความเร็ว (Speed)
• ความถูกต้อง แม่นยำ (Accuracy)
• ความน่าเชื่อถือ (Reliability)
• การจัดเก็บข้อมูล (Storage Capability)
• ทำงานซ้ำๆได้ (Repeatability)
• การติดต่อสื่อสาร (Communication)

วิวัฒนาการก่อนจะมาเป็นคอมพิวเตอร์

• ยุคก่อนเครื่องจักรกล (Premechanical)
• ยุคเครื่องจักรกล (Mechanical)
• ยุคเครื่องจักรกลระบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electromechnical)
• ยุคเครื่องอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic)

ดาวน์โหลด กดที่นี่