ภาพประกอบ : การวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา

การวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาคืออะไร

      การวิจัยเทคโนโลยีการศึกษา  หมายถึง  การศึกษาข้อเท็จจริงต่าง  ๆ  ในประเด็นที่เป็นปัญหาเกี่ยวกับเทคโนโลยีการศึกษา  เพื่อเสาะหาความรู้  เทคนิค  วิธีการตลอดจนข้อสรุปต่าง  ๆ  เกี่ยวกับเทคโนโลยีการศึกษา  เพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนาการศึกษา  แต่เนื่องจากเทคโนโลยีการศึกษาเป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยวิธีการ  (System  Technology)  ในการพัฒนาการเรียนการสอนและการศึกษา  ด้วยองค์ประกอบสำคัญ  6  ประการ  ได้แก่  การวิจัย  การออกแบบ  การประเมิน  การสนับสนุนช่วยเหลือ  การนำไปใช้  และการเผยแพร่  ซึ่งต้องเกี่ยวข้องสัมพันธ์เป็นเทคโนโลยีผลิตผล  (Product  Technology)  อันได้แก่  ทรัพยากรการเรียนทั้งหลาย  เพื่อเกื้อหนุนให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น 

ประเภทของการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา

      ปัจจุบันการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษา แบ่งออกได้  3  ประเภท  ดังนี้
        1. การวิจัยสำรวจข้อมูลพื้นฐานหรือปัญหา  (Survay  or  Identification  Research) 
        2. การวิจัยพัฒนาสื่อและวิธีการใหม่  ๆ  (Developmental  Research) 
        3. การวิจัยทดลองเกี่ยวกับสื่อ  (Experimental  Research)ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 3  ประเภท  คือ
           3.1  การวิจัยพื้นฐานเกี่ยวกับสื่อ  (Basic  Studies) 
           3.2  การวิจัยเกี่ยวกับวิธีใช้สื่อ  (Utilization  Studies) 
           3.3  การวิจัยเปรียบเทียบผลของสื่อ  (Comparative  Effectiveness  Studies) 

แนวโน้มของการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต

      มีผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีการศึกษาหลายท่านได้เสนอแนวทางไว้ ดังนี้

• ลัมสเดน กล่าวถึงแนวทางการวิจัยสื่อในอนาคตว่า ควรลดความพยายามที่จะพิสูจน์ถึงคุณค่าหรือคุณภาพของสื่อแต่ละชนิด ควรมีการผสมผสานในคุณลักษณะของการสอน อย่าพยายามใช้สื่อเดียวโดด ๆ ให้นำหลักการพื้นฐานต่าง ๆ มาขัดเกลาและทำให้สมบูรณ์

• ซาโลมอน กล่าวถึงแนวทางการวิจัยสื่อในด้านความแตกต่างที่ปฏิสัมพันธ์กับตัวบุคคล สังคม และวัฒนธรรม สิ่งที่สำคัญที่สุดในการวิจัยสื่อที่อาจาเกิดขึ้น คือ การนำเอาจุดประสงค์พื้นฐานของระเบียบวิธีการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ เข้ามาอธิบายต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น

• คลาร์ค กล่าวว่า การวิจัยในอนาคตจะต้องเน้นจุดที่จำเป็นของลักษณะวิธีการสอนและตัวแปรต่าง ๆ

• อีลี กล่าวถึงข้อคิดและแนวโน้มการวิจัย คือ วิจัยในเรื่องการเรียนรายบุคคลมากขึ้น เน้นสภาพการเรียนแบบใหม่ ๆ วิจัยเกี่ยวกับการวิจัยวัฒนธรรมข้ามชาติ มากขึ้น เป็นการวิจัยเพื่อให้รู้ว่าทำไม

• ไรซ์ ให้ข้อคิดเกี่ยวกับการวิจัยสื่อใหม่ ๆ ไว้ว่าควรวิจัยด้านการสื่อสารมากกว่าวิจัยในสื่อใหม่ ๆ

• เลิศลักษณ์ ส.บุรุษพัฒน์ กล่าวว่า แนวทางการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาจะเกี่ยวข้องกับกระบวนการสื่อสาร  มีเรื่องที่น่าทำการวิจัยอยู่ใน 4 ขั้นตอน คือ วิจัยกลุ่มเป้าหมาย , วิจัยเรื่องเนื้อหา , วิจัยเรื่องการสอนหรือข่าวสาร , วิจัยการประเมินการใช้สื่อหรือประเมินโครงการ

• ชม  ภูมิภาค กล่าวถึงแนวโน้มการวิจัยในอนาคต ไว้ว่า ควรเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีการร่วมกับเทคโนโลยีทางอิเล็กทรอนิกส์และคงจะเป็นเทคโนโลยีประเภทที่เกี่ยวข้องกับการสอนแบบรายบุคคล

       การวิจัยในอนาคตจะต้องเน้นจุดที่จำเป็นของลักษณะวิธีการสอนและตัวแปรต่าง ๆ  เช่น  การวิเคราะห์งาน ความถนัดของผู้เรียน   และคุณลักษณะเฉพาะของสื่อและผู้เรียน  ซึ่งจะช่วยส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น   ควรเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีการร่วมกับเทคโนโลยีทางอิเล็กทรอนิกส์และเป็นเทคโนโลยีประเภทที่เกี่ยวข้องกับการสอนแบบรายบุคคลโดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล  และการมีปฏิสัมพันธ์  (Interaction)  ระหว่างผู้เรียนกับเทคโนโลยีซึ่งจะมีความสำคัญมากขึ้น  เช่น  ปฏิสัมพันธ์ของวีดีโอเทป   ปฏิสัมพันธ์ของคอมพิวเตอร์  จะต้องวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบของสาร และในการผลิตสื่อการสอนจะใช้วิธีระบบมากขึ้น  การวิจัยด้านลักษณะของผู้เรียน   เช่น  สติปัญญา  พื้นฐานวัฒนธรรม  รูปแบบการเรียนของผู้เรียน และการวิจัยทางเทคโนโลยีการศึกษาจะกว้างขวางมากขึ้น  ไม่อิงเฉพาะเครื่องมือหรือสื่อเท่านั้นแต่จะรวมไปถึงระบบต่าง  ๆ  ตามขอบข่ายหรือเขตแดนของเทคโนโลยีการศึกษาทั้ง 4 ด้าน คือ การบริหาร การจัดการ  การพัฒนาแหล่งทรัพยากรการเรียน  และผู้เรียน